Viện Khoa học pháp lý thuộc Bộ Tư pháp tiến hành khảo sát các tập quán về hôn nhân gia đình, giao dịch dân sự trên địa bàn xã Sơn Lang, huyện Kbang

     Thực hiện Công văn số 134/KHPL-DSKT ngày 11/5/2017, Công văn số 2861/BTP-KHPL ngày 24/8/2016 của Bộ Tư pháp về việc phối hợp triển khai nhiệm vụ khảo sát về “các tập quán điển hình điều chỉnh quan hệ dân sự, thương mại, hôn nhân và gia đình ở Việt Nam và thực tiễn áp dụng của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền”, Công văn số 2715/UBND-NC ngày 19/7/2017 của UBND tỉnh về việc phối hợp với Viện Khoa học- Pháp lý- Bộ Tư pháp và Kế hoạch số 25/KH-STP ngày 21/7/2017 của Sở Tư pháp về khảo sát các tập quán điển hình điều chỉnh quan hệ dân sự, thương mại, hôn nhân- gia đình và thực tiễn áp dụng tại cơ sở năm 2017; Theo đó, ngày 17/8/2017, Đoàn khảo sát của Viện Khoa học- Pháp lý thuộc Bộ Tư pháp do Tiến sỹ Nguyễn Văn Cương- Viện trưởng Viện Khoa học- Pháp lý thuộc Bộ Tư pháp làm Trưởng đoàn, Tiến sỹ Trần Thị Quang Hồng- Trưởng Ban Nghiên cứu Pháp luật dân sự- Kinh tế, Viện Khoa học- Pháp lý, Bộ Tư pháp làm Phó Trưởng đoàn và các thành viên trong đoàn khảo sát là các cán bộ, công chức thuộc Viện Khoa học- Pháp lý, Bộ Tư pháp. Cùng đi với Đoàn khảo sát của Viện Khoa học- Pháp lý còn có các đồng chí đại diện lãnh đạo và cán bộ chuyên môn thuộc phòng PBGDPL- Sở Tư pháp và phòng Tư pháp huyện Kbang. Mục đích của chuyến khảo sát lần này, đoàn khảo sát muốn nắm được các tập quán tiến bộ, đang được cộng đồng người dân tộc Bahnar thừa nhận, tôn trọng và áp dụng rộng rãi ở cơ sở hiện nay; Trên cơ sở đó, Viện Khoa học- Pháp lý sẽ nghiên cứu, chọn lọc những tập quán tốt đẹp, tiến bộ để đề xuất, kiến nghị Bộ Tư pháp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, bổ sung nguồn cho hệ thống pháp luật trong thời gian tới. Đồng thời, sẽ xem xét hoàn thiện cơ chế, cách thức áp dụng tập quán trong việc thực thi nhiệm vụ của cơ quan, cấp có thẩm quyền.

Quang cảnh buổi tọa đàm tại trụ sở UBND xã Sơn Lang

     Đoàn khảo sát đã có buổi làm việc, trao đổi trực tiếp với đại diện Cấp ủy, Chính quyền xã Sơn Lang về mục đích, ý nghĩa của chuyến khảo sát lần này. Sau đó, Đoàn đã xuống làng Srắt và làng Hà Nừng trực tiếp tiến hành phỏng vấn sâu già làng, người có uy tín về các tập quán đang tồn tại tại làng; đồng thời tổ chức lấy 70 phiếu lấy ý kiến khảo sát nhân dân tại 02 làng. Sau đợt khảo sát tại 02 làng, Đoàn tổ chức tọa đàm tại UBND xã Sơn Lang nhằm tiếp tục trao đổi, làm rõ thêm nội dung những tập quán điển hình, thu thập thêm các thông tin về tập quán đang áp dụng tại địa phương để phục vụ cho nhiệm vụ khảo sát mà Đoàn quan tâm.



     Đại diện cho chính quyền địa phương, ông Đinh Vong- Chủ tịch UBND xã Sơn Lang bày tỏ mong muốn trong thời gian tới Trung ương tiếp tục có giải pháp đẩy mạnh và mở rộng việc tập hợp, văn bản hóa tập quán và có cơ chế đảm bảo hiệu quả áp dụng của tập quán trên thực tế trong trường hợp văn bản QPPL chưa kịp thời điều chỉnh quan hệ hôn nhân, gia đình, lĩnh vực giao dịch dân sự, đất đai phát sinh ở cơ sở... Tiếp tục có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức có thẩm quyền áp dụng tập quán; các chủ thể này không những phải am hiểu về pháp luật mà còn phải có nhận thức sâu sắc về văn hóa và đủ bản lĩnh để mạnh dạn áp dụng tập quán khi có căn cứ cho rằng thiếu pháp luật thành văn để giải quyết các tình huống pháp lý nảy sinh. Đồng thời, cần phải quy định cụ thể về trình tự, thủ tục, điều kiện áp dụng tập quán nhằm đảo bảm tính pháp lý, tính khả thi và tránh việc tùy tiện trong việc áp dụng tập quán. Muốn vậy, các quy định cho phép áp dụng tập quán cũng phải tiếp tục được hoàn thiện, tránh quy định chung chung. Có như vậy thì tập quán mới được cộng đồng dân cư thừa nhận, tôn trọng và tự giác thực hiện nghiêm túc và đây sẽ là một trong những nguồn bỗ trợ cho hệ thống pháp luật trong thời gian đến.

     Đại diện Đoàn khảo sát, Tiến sỹ Trần Thị Quang Hồng- Trưởng Ban Nghiên cứu Pháp luật dân sự- Kinh tế, Viện Khoa học- Pháp lý cho biết: Trên cơ sở kết quả khảo sát lần này, Viện Khoa học- Pháp lý sẽ có những đề xuất, kiến nghị với Bộ Tư pháp và Ủy ban Thường vụ Quốc hội để xem xét, hướng dẫn các địa phương trong việc tập hợp, hệ thống các danh mục tập quán phát sinh tại địa phương; đồng thời, hướng dẫn các địa phương cách thức vận dụng, áp dụng các tập quán nhằm đảm bảo các tập quán tiến bộ, phù hợp với quy định của pháp luật được đảm bảo thực thi trên thực tế./.
 

Y Thắng - Tư pháp huyện