Tố cáo vừa là quyền con người, vừa là quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Điều 30 Hiến pháp năm 2013 khẳng định: “Mọi người có quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân”. Tố cáo là một trong những công cụ quan trọng để các cá nhân phát huy quyền làm chủ, đấu tranh chống các hành vi tiêu cực và là kênh thông tin đặc biệt quan trọng giúp cơ quan nhà nước có thẩm quyền phát hiện, đánh giá và xử lý các hành vi trái pháp luật xảy ra trong đời sống xã hội.

     Ngày 01/4/1990, Pháp lệnh Thanh tra - một văn bản mang tính pháp lý cao được công bố. Pháp lệnh Thanh tra gồm 6 chương, 41 điều quy định về hệ thống tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra Nhà nước, tổ chức Thanh tra nhân dân và trình tự thanh tra, Ủy ban Thanh tra Nhà nước được đổi thành Thanh tra Nhà nước.